Phương pháp bế lên đặt xuống – Put Up/Put Down (PUPD)

Phương pháp bế lên đặt xuống hay Put Up/Put Down (PUPD) đang được xem là chìa khóa giúp nhiều gia đình chăm sóc trẻ sơ sinh dễ dàng hơn. Phương pháp này giúp cho trẻ giúp trẻ học cách tự ngủ mà không cần ôm ấp, vỗ về hay sự can thiệp, hỗ trợ quá nhiều của cha mẹ. Nó được điều chỉnh một cách linh hoạt đề có thể áp dụng được cho hầu hết mọi trẻ với rất ít khó khăn có thể xảy ra.

Phương pháp bế lên đặt xuống là gì?

Phương pháp bế lên đặt xuống (Put Up/Put Down – PUPD) là một kỹ thuật hỗ trợ việc rèn luyện giấc ngủ chủ động dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ được phát triển bởi y tá người Anh tên là Tracy Hogg, sinh năm 1960. Bà cũng là tác giả của cuốn sách nổi tiếng “Secrets of the Baby Whisperer”, (tạm dịch là Cẩm nang nuôi dạy trẻ sơ sinh). PUPD là những động tác bế lên, vỗ về an ủi và đặt bé xuống cũi, giường để bé ngủ lại. Mục đích của phương pháp là giúp trẻ sơ sinh tự học cách đi vào giấc ngủ một cách tự nhiên mà hạn chế hoặc không cần đến sự hỗ trợ của cha mẹ, như ôm ấp, ru ngủ,…

Trên thực tế, việc bế lên đặt xuống đã được chúng ta áp dụng cách khá lâu rồi, nhưng đó chỉ là kinh nghiệm tình cờ theo bản năng chưa được minh chứng. Có thể hiểu đơn giản là bé khóc khi ngủ trong cũi, giường (nơi bé ngủ) thì cha mẹ sẽ bế bé lên sau đó vỗ về để cho bé buồn ngủ rồi lại đặt xuống. Nếu khi đặt xuống mà bé vẫn khóc thì phải tiếp tục bế bé lên, vỗ về rồi lại đặt xuống như vậy. Làm tiếp tục như vậy cho đến khi bé có thể tự ngủ được thì dừng lại.

Nói có vẻ đơn giản nhưng rất nhiều cha mẹ không đủ kiên nhẫn để thực hiện phương pháp này. Và cũng không phải bé nào cũng phù hợp để áp dụng phương pháp bế lên đặt xuống. Theo kinh nghiệm áp dụng thì một số bé còn trở nên kích thích, phản kháng mạnh mẽ hơn nên khóc to hơn và không thể ngủ lại. Vì vậy, để áp dụng tốt và thành công phương pháp này thì đòi hỏi kinh nghiệm và sự kiên nhẫn rất lớn từ phụ huynh. Ở cuối bài, Family Maid sẽ chia sẻ một vài bí quyết giúp cha mẹ áp dụng phương pháp bế lên đặt xuống Tracy Hogg hiệu quả hơn.

Lợi ích khi áp dụng bế lên đặt xuống của Tracy Hogg

Bên cạnh những khó khăn thì phương pháp này cũng mang lại nhiều lợi ích to lớn đối với bé và cha mẹ:

• Hỗ trợ trẻ tự ngủ: PUPD giúp trẻ học được cách tự ngủ mà không cần phụ thuộc vào việc được ôm ấp liên tục. Quy trình lặp lại việc bế lên và đặt xuống sẽ tạo cơ hội để trẻ có thể lắng nghe cơ thể mình và điều chỉnh giấc ngủ một cách tự nhiên.
• Tạo cảm giác an toàn: Việc bế lên và vỗ về, an ủi trước khi đặt xuống giúp trẻ cảm nhận được sự quan tâm và chăm sóc.
• Hạn chế tình trạng khóc: So với một số phương pháp luyện ngủ khác thì PUPD nhẹ nhàng hơn, nó giúp trẻ không cảm thấy bị bỏ rơi nhờ đó giảm thiểu đáng kể thời gian khóc.
• Kết nối cha mẹ và bé: Quá trình trực tiếp an ủi và hỗ trợ trẻ không chỉ giúp trẻ cảm nhận được tình yêu thương mà còn củng cố mối liên kết gắn bó giữa cha mẹ và bé. Tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển tâm lý của trẻ.
• Linh hoạt: Phương pháp bế lên đặt xuống có thể được tùy chỉnh phù hợp với từng giai đoạn phát triển hay nhu cầu riêng của mỗi trẻ. Đối với trẻ lớn hơn thì có thể thay đổi cách thức an ùi và rút ngắn thời gian lên bé để phù hợp hơn.
• Phát triển thói quen ngủ: Áp dụng PUPD sẽ giúp trẻ hình thành thói quen tự ngủ, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ và tạo nền tảng cho thói quen chủ động khi ngủ.

Tham khảo: Kinh nghiệm luyện easy cho bé sinh đôi.

Khi nào nên áp dụng bế lên đặt xuống?

Theo kinh nghiệm, phương pháp PUPD là khá hữu ích nhưng cần phải xác định đúng thời điểm và đối tượng để áp dụng thì hiệu quả sẽ cao hơn.

• Phương pháp bế lên đặt xuống có thể áp dụng cho trẻ sơ sinh ở độ tuổi khác nhau nhưng đạt hiệu quả cao nhất là khi áp dụng với trẻ sơ sinh khoảng trên 3 tháng tuổi.
• Trẻ sơ sinh cần kéo dài thời gian ngủ ban ngày.
• Trẻ thường xuyên bị catnap.
• Các bé đang áp dụng phương pháp nuôi con EASY (EASY 3 5 hoặc lịch EASY 4).
• Trẻ sơ sinh chưa có khả năng tự ngủ dù đã áp dụng rất nhiều phương pháp hỗ trợ.

Nguyên tắc của phương pháp bế lên/đặt xuống

Trước khi áp dụng bế lên đặt xuống thì có ba yếu tố quan trọng mà cha mẹ cần lưu ý vì nó sẽ quyết định sự thành công của phương pháp.

1. Duy trì cho bé thói quen đi ngủ đúng giờ:

Cha mẹ cần chú ý quan sát đến đồng hồ sinh học của bé để có thể nhận biết được các dấu hiệu bé đang buồn ngủ như ngáp, dụi mắt, mắt lim dim, mặt nhăn một cách khó chịu, mất tập trung, quấy khóc,… Khi nhận thấy những dấu hiệu này thì cha mẹ nên tạo một thói quen đi ngủ đúng giờ cố định để giúp bé có thể tự nhận ra thời điểm mình cần đi ngu mỗi ngày.

Duy trì thói quen theo thời điểm nhất định trong ngày sẽ giúp bé dễ dàng thích nghi với phương pháp và nhanh hình thành thói quen ngủ lành mạnh hàng ngày.

2. Tạo thói quen lành mạnh trước bé đi ngủ:

Cha mẹ có thể tạo các hoạt động nhẹ nhàng trước mỗi lần đi ngủ để bé có thể hiểu được sau các hoạt động đó là thời điểm cần nghỉ ngơi. Những hoạt động có thể áp dụng trước khi cho bé ngủ là nói chuyện nhẹ nhàng, kể chuyện, hát ru với môi trường yên tĩnh, ánh sáng đủ tối. Đó là những điều kiện cần thiết để bé có thể ngủ ngon giấc, giấc ngủ chất lượng hơn.

3. Hãy đặt bé xuống khi bé bắt đầu buồn ngủ:

Thay vì đợi khi bé ngủ sâu rồi mới đặt xuống thì hãy đặt bé xuống cũi, giường khi bé cảm thấy buồn ngủ. Điều này sẽ giúp bé tự điều chỉnh tự nhiên và có thể học được cách ngủ độc lập, chủ động, hạn chế việc thức giấc giữa chừng, catnap khiến bé khó chịu.

Theo kinh nghiệm, việc chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi áp dụng phương pháp PUPD càng tốt thì trẻ càng dễ dàng thích nghi và mang lại hiệu quả cao trong việc luyện ngủ bằng phương pháp bế lên đặt xuống.

Cách thực hiện phương pháp luyện ngủ bế lên đặt xuống

Sau khi chuẩn bị và hiểu qua về phương pháp thì mẹ có thể áp dụng nó theo hướng dẫn dưới đây;

Bước 1: Mẹ đặt bé xuống cũi, giường khi bé buồn ngủ rồi thực hiện vỗ về, nói lời yêu thương nhẹ nhàng, đặt tay lên ngực bé để trấn an và cho bé tự ngủ như thông thường. Sau đó ra khỏi phòng và chờ trong khoảng từ 5 – 7 phút để xem bé có thể tự ngủ không.

Bước 2: Nếu bé vẫn quấy khóc, khó chịu mà không chịu ngủ thì tiếp tục bế bé lên và lặp lại những lời thì thầm đó.

Bước 3: Khi bé có dấu hiệu bình tĩnh và ngưng khóc nhưng vẫn còn thức thì mẹ hãy đặt bé xuống cũi/giường lại. Nếu bé khóc to sau khi đặt xuống thì tiếp tục bế lên.

Bước 4: Tiếp tục vỗ về bé và tiếp tục lặp lại các bước trên cho đến khi bé dần dần ổn định.

Bước 5: Cha mẹ hãy đặt bé vào cũi khi nhận thấy bé đã dịu lại, bình tĩnh hơn. Tiếp tục đặt tay lên ngực để trấn an.

Bước 6: Cha mẹ ra khỏi phòng

Bước 7: Nếu bé khóc thì tiếp tục chờ một chút rồi vào lại bế bé lên, sau đó trấn an và làm lại các bước trên.

Lưu ý: Phương pháp này muốn thành công thì rất cần đến sự kiên nhẫn và bình tĩnh của cha mẹ. Cha mẹ nào cũng thương con nhưng vì con nên hãy cố gắng áp dụng tốt phương pháp nhé.

Tham khảo: Nút chờ trong EASY, nó rất hữu ích để thực hiện phương pháp trên.

Kinh nghiệm thực hiện bế lên đặt xuống

Trẻ sơ sinh ở mỗi giai đoạn khác nhau sẽ có nhiều sự thay đổi về thói quen sinh hoạt và nhu cầu ăn ngủ nên việc áp dụng phương pháp cũng cần phải linh hoạt. Dưới đây là một số kinh nghiệm áp dụng cho trẻ với từng giai đoạn tháng tuổi.

Giai đoạn trẻ trên 4 tháng tuổi

Đối với các bé từ 4 trở lên, phương pháp bế lên đặt xuống được điều chỉnh thật linh hoạt để phù hợp hơn với sự phát triển của bé giai đoạn này như sau:

• Cha mẹ chỉ nên bế bé tối đa 5 phút mỗi lần. Nếu bé không ngừng khóc sau thời gian này thì cũng nhẹ nhàng đặt bé xuống cũi.
• Nếu bé tiếp tục khóc ngay sau khi được đặt xuống thì lặp lại quy trình bế lên đặt xuống.
• Cha mẹ dỗ dành bé một cách nhẹ nhàng lên lưng hoặc ngực kèm theo những lời nói nhẹ nhàng yêu thương, quen thuộc như “ngủ đi con yêu”, “con ngủ ngoan nha”, “mẹ đây rồi”,..
• Chú ý là hát ru hoặc lời nói thật nhẹ nhàng, dịu êm để bé cảm thấy an toàn và dễ chịu để có thể trấn an bé khi đang quấy khóc, khó chịu.
• Nên đặt bé xuống khi có dấu hiệu buồn ngủ chứ không nên đợi ngủ sâu rồi mới đặt xuống.

Giai đoạn trẻ sơ sinh 5 – 6 tháng tuổi

Đối với giai đoạn trẻ trong khoảng 5 đến 6 tháng thì cần có một chút điều chỉnh để phù hợp hơn như sau:

Giai đoạn này trẻ thường biểu hiện các dấu hiệu rõ rệt khi cảm thấy buồn ngủ như sau:

• Bé uốn cong lưng hoặc quay mặt đi khi bị kích thích.
• Bé dụi mắt, quấy khóc hay mắt lờ đờ mệt mỏi.

Giảm thời gian bế ẳm bé:

• Nếu bình thường ở giai đoạn trước bé sẽ được bế ẳm khoảng 5 phút trước khi được đặt xuống thì bây giờ chỉ cần 3 phút là được.
• Vẫn đặt bé xuống nếu sau 3 phút mà bé vẫn còn khóc.

Thao tác đi kèm với lời nói nhẹ nhàng:

• Giai đoạn này bé có thể hiểu được một số hành động nếu được rèn luyện dần dần.
• Cha mẹ hãy vừa đặt xuống bế lên kèm những lời nói nhẹ nhàng, mô tả hành động. Ví dụ: Nói “mẹ đặt con xuống nhé” kèm động tác đặt bé xuống và “mẹ bế ngon nha” khi bế bé lên. Tương tự như vậy khi người cho bé đi ngủ là cha/ba/bố.

Điều chỉnh linh hoạt theo từng bé:

• Tất cả công thức áp dụng cho trẻ sơ sinh đều không chính xác hoàn toàn vì vậy cha mẹ cần linh hoạt điều chỉnh để phù hợp cho từng bé.
• Chú ý điều chỉnh và sắp xếp thời gian cho bé cần bình tĩnh, khoảng thời gian giữa các lần bế và đặt hay chờ thật phù hợp.

Giai đoạn trẻ sơ sinh 6- 8 tháng tuổi

Dưới đây là một số kinh nghiệm khi áp dụng bế lên đặt xuống cho các bé giai đoạn từ 6 đến 8 tháng tuổi.

• Cha mẹ không nên bế bé lên ngay lập tức mà hãy chờ một chút và dành thời gian để quan sát phản ứng của bé. Có thể đưa tay ra gần phía bé và nói nhẹ nhàng các câu như “để mẹ bế con nào”, “bố bế con nhé”,… Nếu bé cố gắng tiến về phía bạn thì chứng tỏ bé muốn được bế lên.
• Khi bế bé lên cũng chú ý không nên nũng nịu, đung đưa vì nó có thể tạo thói quen khiến bé phụ thuộc. Thay vào đó, mẹ hãy thì thầm những câu quen thuộc, nhẹ nhàng an ủi. Khi bế bé cũng lưu ý không nên tiếp xúc bằng ánh mắt để không khiến bé tỉnh táo gây khó ngủ. Tiếp tục đặt bé xuống cũi, giường sau khi nhận thấy bé có dấu hiệu dịu lại.
• Nên quan sát và tùy chỉnh linh hoạt theo nhu cầu của từng bé. Ví dụ: Khi bé nín khóc thì mẹ có thể nói nhẹ nhàng hoặc thì thầm nhỏ nhẹ những lời yêu thương để trấn an bé, sau đó đặt tay lên ngực hoặc lưng để bé cảm thấy thoải mái hơn. Tuy nhiên, không phải bé nào cũng muốn được chạm vào lưng hay ngực vì vậy cha mẹ nên quan sát thật kỹ và hiểu con mình.
• Sự nhất quán chính là một trong yếu tố rất quan trọng đối với sự thành công của phương pháp. Vì vậy cha mẹ nên thực hiện liên tục phương pháp này mỗi tối với trình tự nhất quán để tạo cảm giác an toàn cho bé. Hãy kiên trì và không bỏ cuộc nếu bé mất nhiều thời gian để thích nghi. Hãy kiên nhẫn đợi bé tự học thói quen này để tạo nền tảng cho sự phát triển sau về sau.

Giai đoạn trẻ sơ sinh 8 – 12 tháng

Giai đoạn trên 8 tháng tuổi là thời điểm bé bắt đầu có hiểu nhiều hơn về ngôn ngữ và các tín hiệu từ môi trường xunh quanh. Khả năng vận động cũng phát triển hơn vì vậy phương pháp bế lên đặt xuống cũng cần có sự điều chỉnh phù hợp nhất định.

Dưới đây là một số kinh nghiệm khi áp dụng phương pháp PUPD:

Nhẹ nhàng đặt bé nằm xuống chỗ ngủ

• Giai đoạn này bé đã có thể tự đứng hoặc cố nhấc mình dậy khi không muốn ngủ vì vậy mẹ có thể nhẹ nhàng đặt bé nằm xuống mà không cần phải bế bé lên.
• Nếu bé cố gắng nhoài người để nhìn mẹ thì hãy quay bé về phía khác để giảm sự kích thích thị giác khiến bé khó ngủ.

Nên dùng giọng nói để trấn an, xoa dịu bé

• Cha mẹ hãy sử dụng những câu nói đơn giản như “ngủ đi con”, ngủ thôi nào”, “ngủ nha”,…
• Giọng nói nhẹ nhàng ấm áp, đều đặn với sự yêu thương để bé cảm thấy an toàn, yên tâm đi ngủ.

Sử dụng phương pháp gradual retreat (biến mất dần)

• Ban đầu, mẹ hãy ngồi cạnh cũi sử dụng giọng nói hoặc đặt tay nhẹ nhàng lên người bé để trấn an bé.
• Mỗi đêm, mẹ sẽ dần dần lùi xa vị trí ngồi. Ví dụ: Nếu bình thường ngồi sát bên cạnh cũi thì bây giờ hãy lùi xa vài bước và cuối cùng là ra khỏi phòng.
• Mục tiêu của phương pháp là giúp bé tự ngủ mà không cần đến hỗ trợ hay can thiệp của mẹ trong phòng.

Theo kinh nghiệm, cũng như các giai đoạn trên, sự nhất quán, quan sát và kiên nhẫn từ cha mẹ sẽ giúp bé thành công với PUPD (phương pháp bế lên đặt xuống) hay không. Ví dụ: Nhờ quan sát, mẹ có thể biết vì sao bé lại khó chịu, nó có thể là do tã bẩn, bé bị đói hay bị mệt,…

Những lưu ý khi áp dụng phương pháp

Phương pháp bế lên đặt xuống là công cụ khá hữu ích đối với việc hỗ trợ trẻ hình thành thói quen tự ngủ và có giấc ngủ ngon hơn. Tuy nhiên, với kinh nghiệm áp dụng từ trước đến này thì cha mẹ nên chú ý đến các yếu tố dưới đây. Nó sẽ góp phần giúp cha mẹ thành công nhanh hơn với phương pháp đấy!

Nên lập lịch sinh hoạt và thói quen ngủ hợp lý cho bé

• Cha mẹ nên xây dựng lịch sinh hoạt phù hợp với bé, bao gồm thời gian ăn, chơi và ngủ rõ ràng, nhất quán.
• Tạo trình tự ngủ cố định. Ví dụ: đọc truyện, trò chuyện hoặc hát ru trước khi đặt bé xuống
• Luôn đảm bảo môi trường ngủ đủ yên tĩnh, ít ánh sáng và không gian an toàn.

Vỗ ợ hơi đúng cách cho bé trước khi ngủ

• Việc vỗ ợ hơi sẽ giúp bé thoải mái, nhờ vậy dễ đi vào giấc ngủ ngon hơn.
• Thực hiện vỗ ợ hơi nhẹ nhàng từ 10 đến 15 phút để loại bỏ hết khí thừa. Chú ý vẫn vỗ ợ hơi dù bé đã ợ hơi lần đầu trước đó.

Hãy kiên nhẫn cha mẹ nhé

• Theo kinh nghiệm, hầu hết các bé áp dụng phương pháp này bế lên đặt xuống thành công đều thường sẽ mất từ 5 ngày đến 3 tuần. Sự thành công này sẽ tùy thuộc vào tính cách và mức độ nhảy cảm của bé.
• Một số bé lớn hơn hoặc nhạy cảm hơn thì thời gian thích nghi phương pháp có thể kéo dài hơn.

Làm đúng nhưng linh hoạt

• Đừng bế bé quá lâu mà hãy bế bé khi thực sự cần thiết hoặc đặt bé xuống khi đã dịu lại.
• Hãy quan sát các phản ứng từ bé để điều chỉnh phương pháp thật phù hợp để bé cảm thấy thoải mái.

Cha mẹ hãy hỗ trợ nhau

• Phương pháp này đòi hỏi rất nhiều sức lực và sự kiên nhẫn vì phải bế lên đặt xuống nhiều lần. Vì vậy các mẹ rất cần sự hỗ trợ từ cha của bé.
• Cha và mẹ có thể thay phiên thực hiện để đảm bảo duy trì phương pháp mà không bị kiệt sức.

Lời khuyên cuối cùng

Phương pháp bế lên đặt xuống là một quá trình khó khăn rất cần đến sự kiên trì và tình yêu thương của cha mẹ. Hãy luôn lắng nghe, quan sát và cố gắng hiểu bé, đừng nãn lòng khi chưa thấy kết quả sau một vài ngày áp dụng. Đây không phải là phương pháp có tác dụng ngay lập tức mà nó rất cần thời gian để bé tự học hỏi một cách “từ từ”. Chính vì vậy, hãy thật kiên nhẫn thực hiện theo đúng phương pháp thì kết quả cuối cùng sẽ là rất tuyệt vời cho cả bé và gia đình.

from Family Maid https://ift.tt/paSXvd3
via IFTTT About Us